Od końca lat osiemdziesiątych światową literaturę ekonomiczną zdomino­wały poglądy liberalne. Powszechnie oczekiwano, że dzięki działaniu nieskrę­powanych mechanizmów rynkowych nie tylko kraje uprzemysłowione utrwalą swój dobrobyt, ale także kraje średnio i słabo rozwinięte wkroczą na ścieżkę szybkiego i trwałego wzrostu gospodarczego. Przede wszystkim osiągnięcia eksportowe krajów azjatyckich były najlepszą rękojmią dla tego typu poglą­dów. W połowie lat dziewięćdziesiątych szybko postępująca globalizacja świadczyła z jednej strony o słuszności tej teorii, z drugiej zaś stawała się gwa­rantem „trwania” nowych paradygmatów rozwoju.
Z globalizacja wiążą się liczne nieporozumienia, ponieważ bardzo często używając tego pojęcia ma się na myśli różne rzeczy. Globalizacja jest wyni­kiem rozwoju sił wytwórczych i postępującej internacjonalizacji życia gospo­darczego. Jest procesem wieloczynnikowym, który rozwijał się w przyspieszo­nym tempie, zwłaszcza w ciągu ostatnich 10-15 lat.

Wśród tych czynników można między innymi wymienić:

rozwój globalnej gospodarki (stały wzrost eksportu towarów i usług oraz przepływu kapitałów, liberalizacja światowych rynków finansowych, de regulacja prawa antytrustowego oraz proliferacja fuzji i przejęć firm, pojawienie się globalnych rynków konsumenckich oraz globalnych marek firmowych),
pojawienie się nowych podmiotów na scenie globalnej (korporacji wielo­narodowych), które integrując swoją produkcję i marketing zdominowały pro­dukcję światową; Światowej Organizacji Handlu (WTO) – pierwszej wielostronnej organizacji mogącej zmuszać rządy poszczególnych państw do re­spektowania określonych reguł; organizacji pozarządowych; regionalnych blo­ków integracyjnych oraz ugrupowań koordynujących politykę ekonomiczną i zagraniczną (na przykład G-7);
nowe reguły i normy postępowania (pro rynkowa polityka gospodarcza i demokratyczne systemy rządzenia w coraz większej liczbie państw, coraz po­wszechniejsze respektowanie praw człowieka, konsensus w sprawie celów i działań na rzecz rozwoju, rosnąca świadomość w sprawie zagrożeń ekologicz­nych świata, poszanowanie własności intelektualnej itd.);
nowe środki komunikacji międzynarodowej (Internet, komunikacja elek­troniczna i powszechne posługiwanie się komputerami, faks i telefony komór­kowe, szybsze i tańsze środki transportu itd.).

Globalizacja jest jakościowo zupełnie nowym zjawiskiem, które nie istniało 50 czy 100 lat temu. Jakościowo nowym zjawiskiem nie jest oczywiście wolny handel czy swoboda migracji. Natężenie obu tych procesów w stosunku do wzrostu PKB i liczby ludności zdarzało się już w historii w skali nie mniejszej niż obecnie. Jakościowo nowym zjawiskiem jest jednoczesne zaistnienie wy­mienionych wyżej czynników, w tym przede wszystkim rozwój różnych tech­nologii, które umożliwiają ludziom na całym świecie szybki i tani kontakt. W teorii ekonomii mówi się, że optymalne wykorzystanie dostępnych zasobów umożliwia model konkurencji doskonałej. Wymaga on spełnienia takich wa­runków, jak: bardzo duża liczba nabywców i sprzedawców na rynku, (aby żaden z nich nie miał bezpośredniego wpływu na cenę produktu) oraz „doskonała przejrzystość rynku”. Przejrzystość rynku jest tym większa, im łatwiej jest do­trzeć do informacji o produktach i usługach dostępnych na rynku. Takim wła­śnie instrumentem jest Internet, który zwiększając możliwość dostępu do in­formacji wpłynął w istotny sposób na wzrost konkurencyjności i tym samym stał się ważnym narzędziem globalizacji. Oczywiście usprawnienie przepływu informacji nie wystarczy do zapewnienia konkurencji doskonalej (potrzebne są także skuteczne rozwiązania prawne).